رشته کوه دنا

رشته کوه دنا بخشی از رشته کوه‌های زاگرس (زاگرس مرکزی) است که با جهت شمال غربی به جنوب شرقی امتداد یافته است. این رشته کوه با طول تقریبی ۷۰ کیلومتر، مرز مشترک استان‌های اصفهان از سمت شمال و شرق و کهگیلویه و بویراحمد از سمت غرب و فارس از سمت جنوب غرب می‌باشد. رشته کوه دنا به سه رشته اصلی (مرکزی، شمال غربی و جنوب شرقی) و یک رشته فرعی عمودی توسط سه گردنه بیژن، مورگل غربی و پوتک تقسیم می‌گردد.

کوه های دنا اوج چین خوردگی زاگرس است که با عظمت و هیبت خود توجه هر انسانی را به خود جلب می نماید. دنا تنها یک قله نیست بلکه رشته کوهی بلند و به هم پیوسته است به طول ۵۰ کیلومتر که از شمالی ترین روستای منطقه پادنا یعنی آب ملخ تا جنوبی ترین روستای آن یعنی شهید ۴۱ قله با ارتفاع بیش از ۴۰۰۰ متر در آن دیده می شود. بلندترین آن یعنی قاش مستان با ارتفاع ۴۴۳۵ مت در نزدیکی روستای خفر قرار دارد.

رشته کوه دنا در منطقه پادنا

الف) رشته مرکزی دنا

این بخش از رشته کوه دنا از گردنه بیژن به ارتفاع ۳۲۰۰ متر تا گردنه مورگل غربی به ارتفاع ۴۱۰۰ متر ادامه دارد و دارای ۱۸ قله بالای ۴۰۰۰ متر است. بلندترین قله رشته کوه دنا و رشته کوه بزرگ زاگرس، قله قاش مستان* یا بیژن ۳ است. قلل دیگر این رشته کوه از گردنه بیژن به ترتیب عبارتند از بَرد آتش، سی‌چان ۱، ۲ و ۳، حوض دال، کَرسُمی شرقی، کَرسُمی غربی، تنگه راه (حرا)، بیژن ۱ (ماش)، کپیری، بیژن ۲ (برج آسمانی)، قزل قله، هِرم، کیخسرو، بن رو، بیژن ۳ (قاش مستان)، قبله، مورگل، مورگل غربی (پازنک) و مورگل شمالی.

ب) رشته شمال غربی دنا

این رشته را که اصطلاحاً جناح غربی می‌گویند، از گردنه مورگل غربی و قله‌های کاسه خفر آغاز شده و به قله کل قَدویس ختم می‌گردد و دارای ۲۱ قله بالاتر از ۴۰۰۰ متر است. قله‌های این رشته به ترتیب از گردنه پوتک عبارتند از قلل کاسه خفر (شامل کل گردل، تل گردل و لوکوره)، قلل کاسته پوتک (شامل پوتک، ایستگاه، قلات بزی، آب سپاه و فردای قیامت)، قلل کاسه خرسان (شامل خرسان شرقی، خرسان غربی، کل فرهاد، کل چال ولی) و قلل سه قپه شمالی (شامل کل شیدا، کل بلبل، کل قدویس، کل پازنی، کل شور و چات سوز). این منطقه بکرترین و دور از دسترس‌ترین قله‌های دنا را در خود جای داده است و تنها چند مسیر محدود برای رسیدن به ارتفاعات این بخش وجود دارد که بیشتر آن‌ها نیز در زمستان غیرقابل استفاده می‌باشند.

ج) رشته جنوب شرقی دنا

این رشته اصطلاحاً جناح شرقی نامیده می‌شود و از گردنه بیژن و قله برف کرمو (۴۱۱۱ متر) آغاز شده و تا قله پازن پیر (۴۲۸۰ متر) ادامه دارد. این رشته دارای ۹ قله بالای ۴۰۰۰ متر به نام‌های برف کِرمو، نمک، کل خرمن، نول شمالی، نول جنوبی، قاش سرخ، تاپو، رمبسه و پازن پیر می‌باشد. نام قاش مستان برگرفته از فرهنگ عشایر ترک این منطقه می‌باشد و با توجه به وجود شکاف و قاش انتهای قله نامگذاری شده است زیرا قاش یا قاچ به معنی شکاف و چاک است و گفته می‌شود که بز و کَل‌های منطقه در فصل جفت‌گیری و مست شدن، به این شکاف می‌آیند و به همین جهت این قله قاش مستان نام گرفته است.

در مسیر رشته کوه دنا چند برفچال و یخچال کوچک و بزرگ به ویژه در بخش شمال شرقی آن مشاهده می‌شود. این رشته کوه زیبا دارای سه غار به نام‌های دنگزلو، نول و یخ بوده و دارای چشمه‌های فراوانی است که از جمله آن‌ها می‌توان به چشمه میشی، شرنیک و اسپید به عنوان مهم‌ترین چشمه‌های آن اشاره نمود. قله‌های این رشته کوه سرچشمه رودخانه‌های متعددی همچون ریگان، ماربر، میریان، کوه گل، سریس، تیزاب و دزکرد می‌باشند. رشته کوه دنا در گذشته از نظر تنوع وحوش بسیار غنی بوده است. انواع جانوران همچون خرس‌های قهوه‌ای بزرگ، کبک دری، عقاب، کرکس، هما، پلنگ، گرگ، گربه وحشی به ویژه گونه سیاه گوش، سمور، راسو، سنجاب ایرانی، شاهین، بحری، سنگ چشم، کمرکوهی، چکاوک، بز و پازن، از گونه‌های جانوری دنا می‌باشند.