روغن حیوانی | همه چیز در مورد روغن حیوانی

در سال‌های گذشته شهرستان سمیرم و به خصوص منطقه پادنا به یکی از قطب‌های تولید سیب در کشور تبدیل شده است و سیب پادنا به دلیل کیفیت بالا و طعم و مزه فوق العاده‌اش شهرت فراوانی به دست آورده به طوری که معمولا این منطقه را با سیب‌هایش می‌شناسند! اما این منطقه از دیرباز جایگاه مردمی سخت‌کوش و فعال در عرصه‌های مختلف تولیدات دامی و کشاورزی بوده بطوری که شهرستان سمیرم از مهمترین یلاقات ایل بزرگ قشقایی بوده و هست و ساکنان بومی نیز از قدیم به کار کشاورزی و دامداری مشغول بوده‌اند.
وجود دامداری‌های سنتی و زندگی روستایی و عشایری باعث شده که منطقه پادنا و شهرستان سمیرم به یکی از مراکز تولید گوشت، شیر و سایر لبنیات و محصولات دیگری از جمله عسل و حبوبات تبدیل شود. که البته کیفیت این تولیدات نیز به دلیل آب و هوای پاک و پوشش گیاهی بی‌نظیر دنا و رشته کوه‌های زاگرس بسیار بالا است.
روغن حیوانی هم که از جمله مهمترین تولیدات دامی این منطقه است از قدیم تاکنون جایگاه بسیار بالایی در وعده‌های غذایی مردم شهرستان و شهرهای اطراف داشته و هم اکنون نیز مورد توجه گردشگران و مسافران زیادی که از منطقه زیبای پادنا و شهر سی سخت دیدن می کنند قرار می‌گیرد.

روغن حیوانی یا روغن کرمانشاهی

روغن حیوانی که در مناطق مختلف ایران با نام‌های دیگری از جمله روغن کرمانشاهی، ساری یاغ، روغن زرد، روغن زرد حیوانی، رون دون و … شناخته می‌شود یکی از بهترین و سالم ترین انواع روغن‌های خوراکی است که می‌توان از آن برای طبخ انواع غذا و حتی سرخ کردن و کباب کردن استفاده کرد.
روغن محلی که بصورت خالص و طبیعی از کره تازه حیوانی تولید می‌شود به دلیل طعم فوق العاده خوشمزه آن و عطر و بوی خوش آن، در گویش لری و لهجه بومی منطقه پادنا به روغن خاش ( روغن خوش ) معروف است.

روغن حیوانی چیست و چگونه تولید می‌شود؟

روغن حیوانی از شیر گاو، بز، گوسفند و گاومیش  ساخته می‌شود، اما به طور معمول در اکثر نقاط دنیا از شیر گاو، گوسفند یا آمیخته شیر گاو و گوسفند تهیه می‌شود. روغن حیوانی از نوعی کره محلی به‌دست می‌آید که از به هم زدن دوغ در مشک تهیه می‌شود. ابتدا دوغ تهیه شده از ماست را درون مشک ریخته و پس از تکان دادن مشک، کره را از دوغ جدا می‌کنند. سپس کره را درون دیگ‌های بزرگ ریخته و به ملایمت حرارت می‌دهند. در اثر حرارت، آب کره تبخیر شده، و روغن آن که چربی حیوانی است باقی می‌ماند.

در گذشته به دلیل فعالیت زیاد مردم در طول روز همواره از روغن حیوانی در راستای تامین قوای بدنی استفاده می‌شد و حتی الان هم این روغن در سطح وسیعی در خاورمیانه، چین، هند و آمریکا بسیار استفاده می‌شود.‌ هندی‌ها یکی از بزرگترین مصرف کنندگان این نوع روغن هستند، در سنت‌های پزشکی کهن مانند طب چینی، طب ایرانی و آیورودا روغن حیوانی ماده اصلی در برخی از ترکیب‌های دارویی است و به عنوان روغن پایه‌ برای ضماد‌ها یا پمادهای گیاهی که در درمان سوختگی‌ها و بثورات و اورام استفاده می‌شود کاربرد دارد. حتی به نظر اغلب متخصصان بهترین روغن خوراکی از نظر طب سنتی روغن حیوانی است، و به عقیده این متخصصان این روغن نقش بسزایی در سلامتی، استقامت و توان بدنی، شادابی و شفافیت پوست دارد.

آیا روغن حیوانی مضر است یا خاصیت دارد؟

مقدار قابل توجه چربی اشباع در این روغن و البته تبلیغات سوء کارخانجات تولید روغن نباتی در نیم قرن اخیر باعث شده که استفاده از روغن حیوانی به شدت کاهش پیدا کند و این نوع روغن‌ها از نظر سلامت شهرت بدی کسب کنند، اما تحقیقات جدید نشان داده که برخلاف تصور رایج، مصرف روغن حیوانی نه تنها مضر نیست بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد.

روغن حیوانی گاوی و گوسفندی اصل مهمترین منبع اسیدهای چرب زنجیره کوتاه شامل اسید بوتیریک، کاپروئیک، کاپریک و کاپریلیک در میان مواد غذایی می‌باشد. به علت وجود همین اسیدهای چرب، فواید روغن‌ حیوانی فراوان است و از قدیم دارای خواص دارویی معرفی شده‌ و در طب سنتی و متون قدیمی پزشکی در درمان و پیشگیری برخی بیماری‌ها استفاده می‌شده، در مکاتب سنتی پزشکی به مصرف روغن های حیوانی با کیفیت بسیار تأکید می‌شود، پیشنهاد ما به شما استفاده از روغن‎‌هایی است که به روش سنتی و 100 درصد خالص اما بصورت کاملا بهداشتی در کارگاه‌ روغن گیری ما در منطقه پادنا تولید می‌شود.

نکته: متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند، در رژیم غذایی از انواع روغن‌های گیاهی و حیوانی استفاده کنیم. زیرا هر کدام از این روغن‌ها اسید‌های چرب ضروری خاصی را در خود دارند، اما باید حد اعتدال را در نظر گرفت و در مصرف انواع روغن خوراکی زیاده‌روی نکرد.

پخت و پز با روغن حیوانی اصیل عطر و طعم ویژه‌ای به غذا می‌دهد

نمی‌دونم شما تاکنون تجربه استفاده از روغن حیوانی مرغوب در غذاهایتان را داشته‌اید یا نه؟ اما به شخصه طعم فوق العاده دمپخت‌های مادرم که با روغن خاش گاوی و برنج چمپای کامفیروزی درست می کند را هرگز فراموش نمی کنم. بی شک شما هم اگر تنها یک بار طعم خوش روغن اصیل حیوانی را امتحان کنید، مزه و رایحه آن غذا برای همیشه در خاطر شما می‌ماند.

روغن خاش پادنا

از بین روغن‌های حیوانی که در بازار بیشتر به روغن کرمانشاهی معروف است، روغن‌های منطقه پادنا از دیگر انواع موجود مرغوب تر است و این مسئله به علت نوع اسید های چرب و مواد معطر موجود در گونه‌های گیاهی منحصر به فردی است که در منطقه زاگرس می‌روید. با توجه به اینکه دام‌های منطقه بیشتر در دامنه‌های کوه‌ دنا و باغات سرسبز پادنا تغذیه می‌شوند و تنوع گونه‌های گیاهی در این مناطق فراوان است طبیعتا روغن تولیدی در این بخش از کیفیت، طعم و رایحه به مراتب بهتری برخوردار است.

فصل تولید روغن گوسفندی عشایری در پادنا از اوایل بهار تا اواخر تابستان است. اما در فصل پائیز و زمستان هم دامداران بومی ساکن در منطقه، روغن و سایر فراورده‌های لبنی را تولید و عرضه می‌کنند.

از آنجا که تغذیه بز‌ها و گوسفندان این منطقه کاملا طبیعی و بصورت چرا از گونه‌های متنوع گیاهی می‌باشد روغن تولید شده از شیر گوسفند و بز دارای رنگ، عطر و طعم خاصی است، روغن گوسفندی (روغن میش – روغن بز) به نسبت روغن گاوی که زرد رنگ است به سفیدی می‌زند و عطر و طعم بیشتری دارد لذا قیمت هرکیلو از آن نیز در بازار بیشتر از انواع دیگر است، بطوری که قیمت هر کیلو از آن دو تا سه برابر روغن گاوی مرغوب است. البته این موضوع دلیل بر برتری روغن گوسفندی به روغن گاوی نیست؛ چرا که از دیدگاه طب سنتی اسلامی شیر و فراوردهای لبنی گاوی بهتر از گوسفندی است و از طرفی کاملا به ذائقه و سلیقه غذایی افراد بستگی دارد که طعم و مزه کدام را بپسندند.

شرایط نگهداری روغن حیوانی

روغن حیوانی عموما در ظروف فلزی، شیشه‌ای یا پلاستیکی بسته بندی می‌شود و باید از نور مستقیم خورشید دور نگه داشته شود، زیرا نور خورشید باعث ایجاد رطوبت در داخل ظرف شده و رطوبت می‌تواند سبب تضعیف کیفیت و همچنین کاهش طول عمر آن شود. برای جلوگیری از فرآیند اکسیداسیون و افزایش مدت زمان نگهداری روغن حیوانی، باید از هر چیزی که باعث آن می‌شود، محافظت شود، مانند نور خورشید، اشعه‌های UV و حتی چراغ‌های فلورسنت.
روغن محلی را می‌توان بیرون از یخچال و در یک مکان خشک و خنک و بدون از نور مانند کابینت آشپزخانه تا یک سال و در یخچال و فریزر تا سه سال نگهداری کرد.

بهترین روغن حیوانی

بافت، رنگ و طعم روغن حیوانی بستگی به نحوه خوراک و چرای گاو یا گوسفند، منبع شیر مورد استفاده و کیفیت کره دارد، به‌دلیل چرای گله‌های منطقه پادنا در مراتع پر علف، این روغن از بو و مزه خاصی برخوردار است که حاصل گیاهان معطر مناطق مرتفع کوهستانی می‌باشد، لذا روغن‌های حیوانی که در این مناطق تولید می‌شوند از بهترین انواع روغن حیوانی هستند.

روغن حیوانی (روغن کرمانشاهی) خوب و با کیفیت را از کجا بخریم؟